Για το υδροηλεκτρικό έργο στον Δάφνο Δωρίδας

- ΕΝΩΣΗ ΔΑΦΝΑΙΩΝ ΔΩΡΙΔΑΣ – 1935
Αγίας Τριάδος 12
13122 - Ίλιον

Αθήνα Σεπτεμβρίου 2012
Αριθμ. Πρωτ.:

ΠΡΟΣ: 1. ΔΗΜΟ ΔΩΡΙΔΑΣ
Υπ' όψη του Δημάρχου
κ. Γιώργου Καπεντζώνη
33053 – Λιδωρίκι

2. ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΦΩΚΙΔΑΣ
ΤΜΗΜΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ
Υπ' όψη κας Μητσιάνη Γεωργίας
Γιδογιάννου 31
33100 – Άμφισσα

3. ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΣΤΕΡΕΑΣ ΕΛΛΑΔΑΣ
Δ/ΝΣΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΚΑΙ
ΧΩΡΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ
Πατρόκλου 25
35100 – Λαμία

ΘΕΜΑ: Σύντομο ιστορικό της υπόθεσης του υδροηλεκτρικού έργου στον Δάφνο Δωρίδας

Οι κάτοικοι του Δάφνου Δωρίδας καθώς και οι απανταχού Δαφναίοι πληροφορηθήκαμε μέσα στο πρώτο δεκαπενθήμερο του μηνός Αυγούστου 2012 ότι έχει κατατεθεί πρόταση κατασκευής υδροηλεκτρικού έργου με φράγμα, εξαμμωτή και αγωγό, στο ποτάμι του χωριού μας, στον Κόκκινο, με επενδυτή την εταιρεία D.M.G. ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΕΣ ΛΥΣΕΙΣ Ε.Π.Ε., πρόταση η οποία πρόκειται να συζητηθεί στον Δήμο Δωρίδας και κατόπιν στην Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας , ώστε να προχωρήσει προς την έγκριση. Στις 18 Αυγούστου 2012 πραγματοποιήθηκε Λαϊκή Συνέλευση των κατοίκων της Τοπικής Κοινότητας Δάφνου, όπου αποφασίστηκε ομόφωνα να μην επιτραπεί η κατασκευή του έργου, προς τούτο συντάχθηκε σχετικό Πρακτικό. Το Πρακτικό συνοδεύουν κατάλογοι 216 υπογραφών κατοίκων κατά του έργου. Τα παραπάνω κατατέθηκαν στον Δήμο Δωρίδας με αρ. πρωτοκόλλου 11067/ 23-08-2012.
Μετά από παρέμβαση στον Δήμο Δωρίδας μάς δόθηκε αντίγραφο της μελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων στις 21 Αυγούστου 2012. Είναι χαρακτηριστικό ότι ως τότε, όχι μόνον οι κάτοικοι αλλά και ο εκπρόσωπος της Τοπικής Κοινότητας Δάφνου κ. Θανάσης Διαμαντής, δεν είχαμε καμιά ενημέρωση για το έργο.
Ο Δήμαρχος Δωρίδας κ. Γιώργος Καπεντζώνης ανταποκρίθηκε σε αίτημα του χωριού μας και, συνοδευόμενος από τον Αντιδήμαρχο κ. Χρήστο Τσιλίκη και τους Δημοτικούς Συμβούλους κκ. Θανάση Κοκμωτό και Γιώργο Γκόλφη, επισκέφτηκε τη θέση όπου προτείνεται να κατασκευαστεί το προαναφερθέν έργο, την ίδια ημέρα, στις 21 Αυγούστου 2012, για να διαμορφώσει ίδια γνώμη και αντίληψη ως προς το θέμα
Στις 27 Αυγούστου 2012 εκπρόσωποι του επενδυτή με τον κ.Γκόλφη ήρθαν στο χωριό και εξήγησαν τις θέσεις τους, τονίζοντας ότι θα κοπούν αιωνόβια δέντρα για τις ανάγκες του έργου, θα μπουν στο εργοτάξιο ερπυστριοφόρα μηχανήματα, τα οποία χρειάζονται πλάτος εργασίας τουλάχιστον 6 μέτρων και θα χρησιμοποιηθούν κρουστικά μηχανήματα για τις ανάγκες της κατασκευής. Η άμεση αντίδραση των κατοίκων υπήρξε πολύ έντονη. Απορρίφτηκαν προφορικά όλες οι προτεινόμενες θέσεις υδρομάστευσης και το όλο έργο.
Στις 12 Σεπτεμβρίου 2012 έγινε αυτοψία του χώρου από την κα Γεωργία Μητσιάνη, Προϊσταμένη του Τμήματος Περιβάλλοντος της Περιφερειακής Ενότητας Φωκίδας, παρουσία εκπροσώπων του επενδυτή , του εκπροσώπου της Τοπικής Κοινότητας Δάφνου κ. Θανάση Διαμαντή, του Προέδρου της Ένωσης των Δαφναίων Δωρίδας κ. Γιώργου Ασφή , του Δασολόγου- Περιβαλλοντολόγου, εκ μέρους της Ένωσης, κ. Ανδρέα Βλάχου και των μελών της Ένωσης Δαφναίων κ. Γιώργου Παδουβά, Πολιτικού Μηχανικού, και της κας Μαρίας Θεοχαροπούλου.
Έχουμε αναθέσει την περιβαλλοντική μελέτη στον Δασολόγο – Περιβαλλοντολόγο, διδάκτορα του Πανεπιστημίου Πατρών κ. Ανδρέα Βλάχο , ο οποίος και άμεσα την ολοκληρώνει. Αυτήν και θα προσκομίσουμε, μαζί με αντίστοιχο Υπόμνημα, στον Δήμο Δωρίδας, στην Περιφερειακή Ενότητα Φωκίδας και την Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας , όταν συζητηθεί το θέμα. Επίσης γνωστοποιούμε τις θέσεις μας και ευαισθητοποιούμε το κοινό της περιοχής μας, αλλά και ευρύτερα το κοινό, που έχει ενδιαφέρον για θέματα περιβάλλοντος, σε όλη την Ελλάδα και ενδεχομένως πέρα από αυτήν. Δίνουμε προβολή στο θέμα μας καταρχήν μέσω Διαδικτύου.
Οι αντιδράσεις μας, που για την ώρα ξεδιπλώνονται ήπια, ενέχουν τον κίνδυνο έντασης, αν διαπιστώσουμε ότι τα συμφέροντα της εταιρείας προωθούνται, χωρίς να λαμβάνονται υπόψη τα δικαιώματα των μόνιμων κατοίκων του Δάφνου, αλλά και των απανταχού Δαφναίων.
Ακολουθεί συνημμένα υπόμνημα από οκτώ σελίδες.

ΥΠΟΜΝΗΜΑ

Το μικρό υδροηλεκτρικό έργο στον ποταμό Κόκκινο, στην περιοχή του Δάφνου Δωρίδας.

Στην περιοχή της Κοινότητας Δάφνου, στη Δωρίδα, ξεκινούν οι πηγές του ποταμού Κόκκινου, ο οποίος, μετά από διαδρομή που βρίσκεται ακριβώς δίπλα στο χωριό, ενώνεται με τον ποταμό Μόρνο και καταλήγει στην ομώνυμη λίμνη. Το χωριό έχει πάρει το όνομά του από την αρχαία ονομασία του ποταμού Μόρνου. Η εταιρεία D.M.G. ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΕΣ ΛΥΣΕΙΣ Ε.Π.Ε. έδειξε ενδιαφέρον για τα ύδατα του ποταμού Κόκκινου και κατέθεσε πρόταση πραγματοποίησης μικρού υδροηλεκτρικού έργου, το οποίο θα οδηγεί το μεγαλύτερο τμήμα της ροής του ποταμού σε αγωγό και κατόπιν, με πτώση υδάτων, θα παράγει ηλεκτρική ενέργεια.
Η Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων, η οποία συνοδεύει την όλη πρόταση, παραμερίζει απόλυτα τη σχέση των κατοίκων του οικισμού του Δάφνου με το ποτάμι. Παρουσιάζει δηλαδή το ποτάμι ως μία ροή νερού που δεν θα λείψει από κανέναν, αν την πάρει και την χρησιμοποιήσει η εταιρεία για το έργο. Ίσως αυτό να είναι αναμενόμενο στα πλαίσια παρόμοιας μελέτης. Τονίζεται σε αυτήν ότι αν υπάρξουν στο μέλλον ανάγκες ύδρευσης ή άρδευσης, για τους κατοίκους του χωριού, τότε αυτές θα αντιμετωπιστούν με απόλυτη προτεραιότητα. Όμως σε κανένα σημείο της δεν αναπτύσσει τις τωρινές ανάγκες, όχι μόνον ύδρευσης και άρδευσης, αλλά και της όλης πολιτισμικής σχέσης, της πραγματικής δηλαδή επικοινωνίας με τον χώρο του ποταμού, όπως αυτός διαμορφώνει την φυσιογνωμία του τόπου.
Όσα θα ακολουθήσουν αποσκοπούν να δείξουν με συντομία κάποιες από τις όψεις των δεσμών που ενώνουν τους κατοίκους του Δάφνου με το ποτάμι Κόκκινος. Ελπίζουμε ότι η καλύτερη αντίληψη της επικοινωνίας αυτής θα μπορεί να βοηθήσει όλους μας, στην κατεύθυνση της αληθινής ανάπτυξης που επιθυμούμε για την σύγχρονη Ελλάδα, αυτήν που θα βγει ενδυναμωμένη από την οικονομική κρίση, με περισσότερες εμπειρίες και πιο ανθεκτική διαχείριση του ουσιαστικού της πλούτου.
Ο ποταμός Κόκκινος πηγάζει από τα βουνά της περιοχής μας, τα οποία ανήκουν στην οροσειρά των Βαρδουσίων. Ο Κόκκινος με τις πηγές που τον συναποτελούν, και οι οποίες βρίσκονται διάσπαρτες σε πολλά σημεία του βουνού, αλλά αναβλύζουν ακόμα και μέσα στο χωριό μας, αποτελεί τον βασικό τροφοδότη της ύπαρξης του οικισμού. Πρέπει να τονίσουμε στο σημείο αυτό πως ο ποταμός Κόκκινος ρέει σε απόσταση περίπου 300 μέτρων από τα τελευταία σπίτια του χωριού και περνά ακριβώς δίπλα από τις δύο εκκλησίες, αυτήν της Παναγίας και αυτήν του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου. (Κοντά στην Παναγία βρίσκεται το πρώτο προτεινόμενο από την εταιρεία σημείο για τη δημιουργία του φράγματος υδρομάστευσης, ενώ κοντά στον Άγιο Ιωάννη βρίσκεται το δεύτερο προτεινόμενο σημείο). Η θέση άλλωστε του οικισμού επιλέχτηκε από τους προγόνους μας επειδή ήταν προστατευμένη μέσα στο βουνό, αλλά και επειδή είχε αυτή την άφθονη παροχή υδάτων, που επέτρεπε την κτηνοτροφία αλλά και την καλλιέργεια των χωραφιών. Οι κάτοικοι, εδώ και πολλά χρόνια οδηγούσαν το νερό από το ποτάμι προς το χωριό, χρησιμοποιώντας αυλάκια και σωλήνες. Το ίδιο συμβαίνει και σήμερα. Συμπληρώνουμε έτσι τις πηγές που τρέχουν μέσα στον ίδιο το Δάφνο, και ζούμε όλοι μέσα σε έναν απίστευτο πλούτο της παρουσίας του νερού. Μπορούμε να ποτίσουμε κήπους και περιβόλια με άνεση, να πλύνουμε ρούχα ή να καθαρίσουμε σπίτια. Η σχέση μας με το νερό του ποταμού είναι έτσι καθημερινή, ακόμα και μέσα στα σπίτια, μέσα στο ίδιο το χωριό. Από τους βασικούς φόβους που ανακινούνται με το υδροηλεκτρικό έργο είναι ότι η κατασκευή θα επιδράσει αρνητικά στο όλο περιβάλλον του οικοσυστήματος του ποταμού, όπου θα κοπούν και θα ξεραθούν πολλά δέντρα. Επίσης ότι οι πηγές του ποταμού, ακόμα και οι μικρές πηγές του χωριού, θα λιγοστέψουν την παροχή τους ή και θα στερέψουν, με συνέπεια να μην έχουμε νερό από τις πηγές και να μην μπορούμε να αντλήσουμε νερό από το ποτάμι για τις καθημερινές ανάγκες μας. Αρνούμαστε να χάσουμε τον πλούτο του νερού μέσα στον οποίον ζει το χωριό.
Η Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων παρουσιάζει το χωριό αυτό, τον Δάφνο Δωρίδας, σχεδόν ανύπαρκτο, αφού του αποδίδει ελάχιστους κατοίκους, με την ζωή και τις ανάγκες των οποίων διόλου δεν ασχολείται. Όμως οι κάτοικοι του Δάφνου υπάρχουν και είναι πολύ περισσότεροι από ό,τι φαίνεται στις διάφορες κατά καιρούς μετρήσεις και απογραφές. Πολλοί από εμάς έχουμε και άλλη κατοικία, διαμένουμε σε διαφορετικά μέρη της Ελλάδας, αλλά πηγαίνουμε στο χωριό πολλές φορές τον χρόνο, επενδύουμε χρόνο και χρήμα, αντλούμε και επενδύουμε ψυχική ενέργεια και συναίσθημα, αφού ο τόπος αυτός είναι θεμελιακός για την ίδια την ύπαρξή μας. Ο Δήμος Δωρίδας γνωρίζει, μέσα από τα έσοδα που του αποδίδει ο Δάφνος (έσοδα ύδρευσης, έσοδα μέσω Δ.Ε.Η., αλλά και το νέο χαράτσι του κράτους, έσοδα από τα κοπάδια και από τους βοσκοτόπους, δηλαδή δικαιώματα βοσκής, καθώς και τα έσοδα από τις κεραίες- αναμεταδότες τηλεόρασης ή τις κεραίες των τηλεφώνων, όπως και διάφορα λοιπά έσοδα) ότι οι κάτοικοι του χωριού δεν είναι ελάχιστοι, όπως προσπαθεί να δείξει η μελέτη της εταιρείας. Η περιοχή, με τους ανθρώπους της, διαθέτει πολλές δυνάμεις, είναι δραστήρια και έχει μεγάλο πλούτο σχεδιασμού, από τον οποίον ένα τμήμα ήδη έχει πραγματοποιήσει, όπως θα αναφέρουμε στη συνέχεια. Σχεδιάζουμε να μπορέσουμε και πάλι να αναπτύξουμε με καινούριους τρόπους το χωριό, που έχει διαφυλάξει σχεδόν άθικτο το φυσικό του περιβάλλον. Άλλωστε έχει ξεκινήσει και η επανεγκατάσταση Δαφναίων στο χωριό, με μόνιμο τόπο κατοικίας, πράγμα που διόλου δεν αναφέρει η μελέτη, αφού βέβαια δεν ασχολείται με τους κατοίκους του.
Είναι χαρακτηριστικό ότι η Ένωση Δαφναίων, που ιδρύθηκε το 1935 και έχει έδρα στην Αθήνα, αριθμεί πάνω από 600 μέλη, είναι ισχυρή και δραστήρια και μάλιστα εκδίδει σταθερά το φύλλο εφημερίδας Ο Δάφνος. Η Ένωση, σύμφωνα με το καταστατικό ιδρυσης και λειτουργίας της, συμβάλλει και υποστηρίζει οικονομικά το χωριό, όπως και συμμετέχει στις προσπάθειες εξωραϊσμού και ήπιας τουριστικής ανάπτυξης της όλης περιοχής και στη διατήρηση του παραδοσιακού χαρακτήρα της.
Με τον ίδιο τρόπο δραστήριες είναι και οι οικογένειες των κτηνοτρόφων και μελισσοκόμων που διαμένουν μόνιμα στο χωριό. Τα ζώα του χωριού μας, αιγοπρόβατα και βοοειδή καθώς και τα μελίσσια, βρίσκονται σε άμεση σχέση επιβίωσης με το ποτάμι, αφού από αυτό ποτίζονται, αλλά και αυτό εξασφαλίζει με τις παροχές του μεγάλο μέρος της βλάστησης και της ανθοφορίας που χρειάζονται για την ανάπτυξή τους. Οι κτηνοτρόφοι του Δάφνου χρειαζόμαστε το ποτάμι, να κυλά απρόσκοπτο και αμείωτο στην περιοχή μας, για τα ζώα που αποτελούν την αληθινή οικονομική επιφάνεια του τόπου. Πρόκειται για μια οικονομική επιφάνεια που συνεισφέρει ουσιαστικά και στην όλη περιοχή, αλλά και ειδικότερα στα έσοδα του Δήμου Δωρίδας.
Όσοι λοιπόν θεωρούν ή θεωρήσουν ότι ο Δάφνος Δωρίδας είναι περιοχή την οποία κανείς δεν υπερασπίζεται ή κανείς δεν προστατεύει, σαφέστατα έχουν μειωμένη αντίληψη της πραγματικότητας. Η Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων του έργου που προτείνεται, το επαναλαμβάνουμε, έχει ένα καθοριστικό μειονέκτημα: διόλου δεν λαμβάνει υπόψη της τον ανθρώπινο πληθυσμό, ο οποίος είναι συνδεδεμένος με το ποτάμι, τόσο με την καθημερινή του πραγματικότητα, όσο και με την ψυχική του διάσταση και τις φυσικές του ευαισθησίες και ιδιαιτερότητες.
Την όψη αυτής της αλήθειας καταγράψαμε αρχικά στο Πρακτικό της Λαϊκής Συνέλευσης Δάφνου, η οποία πραγματοποιήθηκε στις 18.8.2012 στο χωριό, και στη συνέχεια κατατέθηκε στον Δήμο Δωρίδας από τον εκπρόσωπο της Τοπικής Κοινότητας Δάφνου, τον Θανάση Διαμαντή.
Το ποτάμι σχετίζεται με την πολιτιστική μας κληρονομιά, αφού τόσο εμείς οι ίδιοι όσο και οι πρόγονοί μας το θεωρούμε πηγή των δυνάμεων του τόπου μας. Εκεί στο ποτάμι πηγαίνουμε από την πρώτη παιδική μας ηλικία, όπως πήγαιναν και οι πατέρες μας, εκεί βάζουμε στο νερό τα μικρά παιδιά μας, εκεί πηγαίνουν οι έφηβοι για να κολυμπήσουν στις βάθρες και να σκαρφαλώσουν στα βράχια, εκεί φέρνουμε τους φίλους μας που επισκέπτονται το χωριό, εκεί κατεβαίνουμε για να καθίσουμε και να αισθανθούμε τις αλήθειες της φύσης. Οι μεγαλύτεροι από τους συντοπίτες μας θυμούνται καλά τις δραστηριότητες που ξετυλίγονταν στο ποτάμι πριν μερικές δεκαετίες: εκεί οι κάτοικοι ζέσταιναν το νερό σε μεγάλα καζάνια για να πλύνουνε τα μαλλιά των προβάτων, από τα οποία στη συνέχεια οι γυναίκες έφτιαχναν μάλλινο νήμα για να πλέξουν, να υφάνουν, να κατασκευάσουν ρούχα και σκεπάσματα για το σπίτι (κάπες, κουβέρτες, φλοκάτες, σαΐσματα, κ.ά.). Αυτά τα έργα του ανθρώπου, με την δική τους γοητεία του χειροποίητου υφαντού, και με την δική τους αισθητική, θερμαίνουν και σήμερα τα σπίτια μας. Επιπλέον στο ποτάμι οι κάτοικοι έπλεναν την άνοιξη τα χοντρά ρούχα. Τα κοπανούσαν και τα άπλωναν πάνω στους ίδιους αυτούς λείους βράχους, που η εταιρεία σκοπεύει να μετακινήσει με βαρέα χωματουργικά μηχανήματα, για να επιτύχει την υδρομάστευση.
Στον τόπο αυτόν όμως εμείς σχεδιάζουμε να λειτουργήσουμε νεροτριβή, στα πρότυπα των αντίστοιχων έργων που λειτουργούν και σήμερα στην Ήπειρο, νεροτριβή η οποία θα μπορεί να συγκεντρώνει από την γύρω περιοχή και να καθαρίζει χοντρά ρούχα (φλοκάτες, χαλιά, κουβέρτες κ.ά.) με απόλυτα οικολογικό τρόπο, που δεν επιβαρύνει το περιβάλλον. Έχουμε ήδη συγκεντρώσει ένα σημαντικό χρηματικό ποσό για το έργο αυτό και οι κάτοικοι συνεχίζουν να καταβάλλουν ποσά για τη συμπλήρωσή του.
Στο ποτάμι βρίσκονται και οι τρεις νερόμυλοι του χωριού (θέσεις πρώτης και δεύτερης προτεινόμενης υδρομάστευσης), τους οποίους πολλοί από εμάς έχουμε γνωρίσει σε λειτουργία, και τους οποίους σχεδιάζουμε να επαναλειτουργήσουμε, με τη μορφή μουσείου του νερού, που θα παρουσιάζει συνδυαστικά στον επισκέπτη της περιοχής την ιστορία με τις επιτεύξεις του λαϊκού πολιτισμού.
Πρέπει να αναφέρουμε ότι η πρώτη θέση, η οποία προτείνεται για την δημιουργία του φράγματος υδρομάστευσης, βρίσκεται ακριβώς δίπλα στη θέση του πρώτου νερόμυλου, τον οποίον έχουμε ήδη επισκευάσει με έξοδα του πρώην Δήμου Λιδωρικίου και της Ένωσης Δαφναίων, ακριβώς επειδή πρόκειται να φτιάξουμε εκεί κάτι αντίστοιχο με το έργο που όλοι θαυμάζουμε στη Δημητσάνα και για το οποίο βρισκόμαστε στη διαδικασία της σύνταξης της σχετικής μελέτης.
Η κοινότητα του Δάφνου, με έξοδα αλλά και προσωπική εργασία των Δαφναίων, εδώ και χρόνια συντηρεί, καθαρίζει και επισκευάζει την παραποτάμια περιοχή και το γεφύρι. Πρόσφατα, δηλαδή πριν από δύο χρόνια, έχουμε κατασκευάσει, με έξοδα της Ένωσης Δαφναίων, πέτρινο δρόμο με προστατευτικά ξύλινα κάγκελα, έχουμε αντικαταστήσει τη γέφυρα του ποταμού, έχουμε κτίσει πέτρινα παγκάκια για τους περιπατητές, αφού το ποτάμι είναι το κύριο αξιοθέατο και η πρώτη ‘θέση’ του χωριού μας. Δεν είναι τυχαίο ότι το νεκροταφείο μας και η εκκλησία του, η Παναγία, από την οποία δίνουν οι μελετητές και το όνομα στην περιοχή, βρίσκονται ακριβώς δίπλα στο ποτάμι, σε υπερυψωμένο σημείο. Στην ίδια περιοχή βρίσκεται και το εξωκκλήσι του Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου (στην απέναντι όχθη από την Παναγία). Φοβόμαστε ότι αν η περιοχή στεγνώσει και τα δέντρα χαθούν, αν δηλαδή πραγματοποιηθούν τα έργα που σχεδιάζονται, το νεκροταφείο θα κατακρημνιστεί μέσα στην ξέρα την οποία θα έχει δημιουργήσει το φράγμα. Άλλωστε μας είναι αδιανόητο ότι μπορεί να χάσουμε το ποτάμι μας και να βρεθούμε με έναν σωλήνα στη θέση του.
Το σημείο της πρώτης υδρομάστευσης, όπου σχεδιάζεται να μπουν τα μηχανήματα για να διαλύσουν την φυσική βλάστηση, διασώζει την αρχή παλιού πετρόκτιστου δρόμου (καλντερίμι), ο οποίος είναι φαρδύς και σε καλή κατάσταση. Είναι ο δρόμος για τα ‘ Αμπέλια ’, δηλαδή για τα κτήματα, τον οποίον χρησιμοποιούσαν καθημερινά οι πρόγονοί μας σε παλιότερα χρόνια. Τον δρόμο αυτό έχουμε σκοπό να επισκευάσουμε, ώστε να τον προσθέσουμε στο δίκτυο των πέτρινων μονοπατιών του χωριού, που έχουμε αρχίσει να συντηρούμε. Σ’ αυτό το δίκτυο εντάσσεται άλλωστε ο καινούριος πέτρινος δρόμος που ενώνει την εκκλησία της Παναγίας με το ποτάμι και τα ‘Αμπέλια’. Τον δρόμο και την γύρω περιοχή θα διαταράξει απόλυτα η εργασία του φράγματος, του εξαμμωτή και της υδρομάστευσης.
Η Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων δεν λέει ότι πολλά από τα χιλιάδες άγρια δέντρα που βρίσκονται στο ποτάμι (πλατάνια, βελανιδιές, κέδροι, ιτιές, κ.ά.) είναι αιωνόβια, είναι δηλαδή μνημεία της φύσης. Πολλά από αυτά έχουν ενώσει τις ρίζες τους με τους βράχους, σε μια σύνθεση ισορροπημένη πέτρας, φυτού και νερού, που είναι έργο αργών και πολύπλοκων διαδικασιών της φύσης, οι οποίες δείχνουν στον άνθρωπο καθημερινά και το δικό του μέγεθος και τον σεβασμό τον οποίο οφείλει στο περιβάλλον, όπου ο ίδιος ζει. Του δείχνουν, με τρόπο άμεσα διδακτικό, πώς οι δυνάμεις πρέπει να συνεργάζονται. Αυτά τα δέντρα-μνημεία της φύσης, που έχουν επιτύχει την εξέλιξή τους μέσα από πολλούς αιώνες επικοινωνίας με τον τόπο, η μελέτη προβλέπει ότι πρέπει να κοπούν. Προτείνει ότι θα χρειαστεί να κοπούν περίπου πεντακόσια δέντρα, τα οποία και θα αντικατασταθούν από μικρά δεντράκια που θα φυτευτούν κατόπιν, όχι βέβαια ακριβώς κοντά στον αγωγό, αλλά σε αποστάσεις από αυτόν, και σε καμία περίπτωση πάνω από τον αγωγό, αφού οι ρίζες και το βάρος τους θα τον κατέστρεφαν. Ακόμα η μελέτη τονίζει συμπληρωματικά ότι θα κοπούν δέντρα σε μια έκταση 1420 τ.μ. αλλά και σε μια άλλη έκταση 10.800 τ.μ., χωρίς να προσδιορίζει, σε ό,τι αφορά αυτές τις εκτάσεις, πόσα δέντρα θα κοπούν εκεί. Από τον αριθμό όμως των φυτών που προτείνεται να αγοραστούν για μερική αποκατάσταση της βλάβης, και ο αριθμός αυτός είναι 4.253 φυτά, μπορούμε να υπολογίσουμε ότι η βλάβη θα ανέρχεται τουλάχιστον σε 10.000 φυτά.
Επίσης η μελέτη προτείνει ότι θα πρέπει να ανοιχτεί δίοδος κατά μήκος του πρανούς που βρίσκεται στη δεξιά όχθη του ποταμού, σε έκταση μήκους περίπου 2.500 μέτρων και πλάτους το λιγότερο 10 μέτρων, και σε αυτή την δίοδο χρειάζεται να σκαφτεί όρυγμα, όπου θα εγκιβωτισθεί ο αγωγός. Όμως σε όλη αυτή την έκταση, η πλουσιότατη βλάστηση θα καταστραφεί, ώστε να μπορούν να περάσουν τα μηχανήματα που θα εργαστούν για να ανοίξουν τη γη, και δεν θα αντικατασταθεί, αφού δεν πρέπει να υπάρχουν δέντρα κοντά και πάνω στον αγωγό. Πρέπει για άλλη μια φορά να τονίσουμε εδώ ότι δεν υπάρχει δρόμος στον τόπο αυτό, αλλά μόνον μικρά μονοπάτια που χρησιμοποιούνται από τα ζώα και τους ανθρώπους. Όταν η μελέτη προτείνει να κόψουμε πάρα πολλά αιωνόβια δέντρα, που συναντώνται ειδικά στην περιοχή, αλλά και να μετακινήσουμε ή να απομειώσουμε με κρουστικά βαρέα μηχανήματα τον όγκο των βράχων που έχει κατεβάσει και λειάνει το ποτάμι, εμείς, οι κάτοικοι και οι απανταχού Δαφναίοι, απαντούμε πως δεν είναι δυνατόν να θέλει η εταιρεία να μας ‘πάρει‘ αυτόν τον τόπο που συνδέεται βαθύτερα με τον εσώτερο βίο μας, και να υποθέτει ότι εμείς θα την αφήσουμε να το κάνει.
Η Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων θεωρεί, εντελώς εσφαλμένα, ότι η περιοχή στην οποία θα κατασκευαστεί το όλο έργο ανήκει κατά κύριο λόγο στο Δημόσιο. Όμως όλα ανεξαιρέτως τα εδάφη της παραποτάμιας γης αποτελούν ‘αναβαθμούς’, δηλαδή χωράφια στηριγμένα με τοίχους από ξερολιθιές, οι οποίοι ανήκουν στην κυριότητα των κατοίκων του χωριού.
Ίσως χρειάζεται να επαναλάβουμε εδώ ότι η μελέτη μιλά για ‘αραιή βλάστηση’, στην περιοχή πραγματοποίησης του έργου, ενώ στην πραγματικότητα η βλάστηση είναι πυκνότατη, με πλήθος διαφορετικών δέντρων, πολλά από τα οποία είναι εξαιρετικού ενδιαφέροντος.
Η αισθητική του τοπίου, όπως έχει διαμορφωθεί μέσα από τις χιλιετίες των φυσικών διεργασιών, θα αντικατασταθεί, αν πραγματοποιηθεί το έργο, με την αισθητική της μπουλντόζας και των ερπυστριοφόρων μηχανημάτων, που δήλωσε ότι θα χρησιμοποιήσει ο επενδυτής, δηλαδή με τις καταστροφικές επιπτώσεις των ανθρώπινων παρεμβάσεων.
Η οικολογική διάσταση, όπως παρουσιάζεται στην Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων, η οποία έχει κατατεθεί, είναι εξαιρετικά περιορισμένη. Στην επιφάνεια του κειμένου αυτού διόλου δεν φαίνονται οι σχέσεις που συνδέουν το έδαφος, το υπέδαφος, την χλωρίδα και την πανίδα του τόπου με τον άνθρωπο και τις δραστηριότητές του. Παρουσιάζεται δηλαδή η μελέτη ως όλα τα προηγούμενα να μην επιδρούσαν άμεσα πάνω στην ζωή των κατοίκων. Το ποτάμι του Δάφνου, όπως και ο ίδιος ο Δάφνος, είναι ένας προστατευμένος θύλακος της φυσικής ζωής, από τους λίγους που διασώζονται σχεδόν ακέραιοι. Οποιαδήποτε παρέμβαση, σαν αυτήν που προτείνεται, κινδυνεύει πολύ σοβαρά να διαταράξει όχι μόνον την αισθητική του, αλλά και την αληθινή εσωτερική του ισορροπία.
Επιπλέον η παρέμβαση αυτή εργάζεται αντίθετα με τους βασικούς σχεδιασμούς, τους οποίους οι κάτοικοι του χωριού έχουμε εδώ και καιρό οριστικοποιήσει. Δεν είναι δυνατόν οι σχεδιασμοί αυτοί και οι επιμέρους πραγματώσεις τους να διαγράφονται, να εξαφανίζονται δηλαδή, να μην λαμβάνονται υπόψη πουθενά και ως προς καμία από τις συνιστώσες τους. Πολλοί από τους Δαφναίους, μόνιμους κατοίκους ή ξενιτεμένους, σχεδιάζουμε να επαναφέρουμε στους αναβαθμούς της ιδιοκτησίας μας βιολογικές καλλιέργειες, ποτίζοντάς τες από το νερό του ποταμού. Σχεδιάζουμε να λειτουργήσουμε και πάλι τους νερόμυλους, για να αναπτυχθεί περισσότερο από οικοτουριστική άποψη η περιοχή. Ήδη λειτουργεί με επιτυχία τα τελευταία χρόνια οικοτουριστικός ξενώνας, κατασκευασμένος με συγχρηματοδότηση από την Ευρωπαϊκή Ένωση, που συμπληρώνει τον αρχικό ξενώνα του χωριού.
Είναι γνωστό ότι στις μέρες μας, λόγω της οικονομικής κρίσης, πολλοί άνθρωποι επιστρέφουν στα χωριά τους από την πόλη και για να επιζήσουν απασχολούνται με αγροτικές εργασίες (καλλιέργειες και κτηνοτροφία) και αυτές τις δυνατότητες θα στερήσει από τους Δαφναίους το σχεδιαζόμενο έργο.
Κανένα από αυτά τα σχέδια, που προϋπάρχουν κι έχουν αρχίσει να υλοποιούνται, δεν μπορεί να ολοκληρωθεί, αν ο κατεξοχήν φυσικός χώρος του τόπου καταστραφεί. Αρνούμαστε την ουτοπία μιας δήθεν ‘προόδου’, όταν αυτή αγνοεί τις ισορροπίες που συνδέουν τον άνθρωπο με το οικοσύστημα. Απαιτούμε τον σεβασμό στον τόπο, με τις ουσιαστικές του δυνάμεις, τον σεβασμό για τα αισθήματα και τα βιώματα των κατοίκων, τον σεβασμό για το παρελθόν και το μέλλον του τόπου. Επιδιώκουμε μια ανάπτυξη νέου τύπου, που δεν θα καταστρέφει τον ουσιαστικό πλούτο της περιοχής, το νερό, αλλά θα τον διασώζει, διακρίνοντας τα βαθύτερα χαρακτηριστικά που συνδέουν αυτόν τον πλούτο με την ανθρώπινη ύπαρξη.
Απαιτούμε να μην μας στερήσει κανένας τον φυσικό πλούτο του νερού, που διαθέτουμε εμείς οι μόνιμοι κάτοικοι, αλλά και οι απανταχού Δαφναίοι, που επισκεπτόμαστε το χωριό και φροντίζουμε τα σπίτια και τα χωράφια μας. Ακόμα απαιτούμε να μην μας στερήσει κανείς τις ιδιοκτησίες μας στη γη και τη δυνατότητα καλλιέργειας και κτηνοτροφίας.
Για όλα τα παραπάνω ζητούμε από τον Δήμο Δωρίδας και την Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας να μην εγκρίνει την πρόταση κατασκευής του υδροηλεκτρικού έργου της εταιρείας D.M.G. ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΕΣ ΛΥΣΕΙΣ Ε.Π.Ε.
O Πρόεδρος
του Δ. Σ. της Ένωσης Δαφναίων Δωρίδας

Γιώργος Ασφής

Το μέλος της Ένωσης Δαφναίων
Καθηγήτρια του Δημοκρίτειου Πανεπιστήμιου Θράκης

Βασιλική Κοντογιάννη