Παρατηρήσεις της Οικολογίας Αλληλεγγύης Στερεάς στη ΜΠΕ για τη ΜΕΑ/ΧΥΤΥ Λαμίας

Στην Επιτροπή Περιβάλλοντος του Περιφερειακού Συμβουλίου Στερεάς θα συζητηθεί τη Δευτέρα 7 Δεκεμβρίου η ΜΠΕ της Μονάδας Επεξεργασίας Αποβλήτων (ΜΕΑ) και του ΧΥΤΥ Λαμίας

 Η ΜΕΑ Λαμίας προβλέπεται να γίνει στη θέση Νευρόπολη, δίπλα στον υπάρχοντα ΧΥΤΑ. Σύμφωνα με δημοσιεύματα, θα είναι η μεγαλύτερη ΜΕΑ στην Κεντρική Ελλάδα. Πρόκειται να έχει 25ετή διάρκεια λειτουργίας και δυναμικότητα 76.750 tn/έτος σύμμεικτων Αστικών Στερεών Αποβλήτων (ΑΣΑ), 10.250 tn/έτος προδιαλεγμένων οργανικών και 7.000 tn/έτος ιλύος. Θα εξυπηρετεί δε τους έξι από τους επτά Δήμους της Π.Ε. Φθιώτιδας (όλους τους Δήμους εκτός από τον Δήμο Λοκρών), τους δύο Δήμους της Π.Ε. Ευρυτανίας και τους δύο βόρειους Δήμους της Π.Ε. Ευβοίας (Ιστιαίας-Αιδηψού και Μαντουδίου-Λίμνης-Αγίας Άννας). Ο ΧΥΤΥ προβλέπεται επίσης να έχει διάρκεια ζωής 17,5 έτη. Φαίνεται ξεκάθαρα η υπερδιαστασιολόγηση της Μονάδας, τη στιγμή που

η δυναμικότητά της υπερβαίνει κατά πολύ και το σύνολο των παραγόμενων ΑΣΑ στους δέκα Δήμους!!

Σύμφωνα με τα στοιχεία παραγωγής αποβλήτων για το 9μηνο του 2020, που έδωσε ο ΦΟΔΣΑ Στερεάς (http://fodsaste.gr/nea/deltia-tupou/item/776-stoixeia-paragogis-apobliton-enneamino-2020.html, οι δέκα δήμοι, που αντιστοιχούν στη ΜΕΑ Λαμίας, παρήγαγαν/εναπόθεσαν 50.400 tn απορριμμάτων ΑΣΑ. Κάνοντας την αναγωγή στο 12μηνο και προσθέτοντας και περίπου 3.000 tn την ανακύκλωση του μπλε κάδου, υπολογίζουμε ότι το 2020 στους δέκα δήμους αντιστοιχούν 70.200 tn συνολικά παραγόμενα ΑΣΑ, από τα οποία το 40% περίπου είναι τα οργανικά βιοαπόβλητα.

Με βάση τους στόχους της ΕΕ και του Εθνικού Σχεδίου Διαχείρισης Αποβλήτων (ΕΣΔΑ) - στόχος του νέου ΕΣΔΑ είναι η ανακύκλωση το 2025 να είναι 55% και το 2030 60%, συμπεριλαμβανομένων και των βιοαποβλήτων - μέχρι το 2025, που υπολογίζεται να είναι σε πλήρη λειτουργία η Μονάδα, πρέπει να ανακυκλώνεται/αξιοποιείται το 55%, από το 40%, των οργανικών. Άρα στη ΜΕΑ θα πηγαίνουν (70.200Χ40%)Χ55%= 15.444 tn/έτος προδιαλεγμένα οργανικά. Το 55% του υπολοίπου 60% των ΑΣΑ πρέπει να ανακυκλώνεται με βάση τα τέσσερα διακριτά ρεύματα χαρτί, αλουμίνιο, πλαστικό, γυαλί, που προβλέπει ο ΕΣΔΑ. Θα πρέπει δηλαδή να ανακυκλώνονται (70.200Χ60%)Χ55%=23.166 tn/έτος. Έτσι στη ΜΕΑ, με βάση τους στόχους της ΕΕ και του Εθνικού Σχεδιασμού, δεν μπορεί να πηγαίνουν περισσότερα από 31.590 tn/έτος ΑΣΑ και όχι λιγότερα από 15.444 tn/έτος προδιαλεγμένα οργανικά βιοαπόβλητα του καφέ κάδου. Εννοείται ότι αυτή πρέπει να είναι και η μέγιστη δυναμικότητα της ΜΕΑ ως προς τα σύμμεικτα και η ελάχιστη ως προς τα οργανικά∙ και μάλιστα πρέπει να προβλέπεται η περαιτέρω συρρίκνωση των ποσοτήτων στα πλαίσια του 60% στόχου για το 2030 και της επιπλέον επίτευξης των στόχων της διαχείρισης των αποβλήτων στα πλαίσια της Κυκλικής Οικονομίας.

Έχοντας υπόψη τις παρατηρήσεις/αντιρρήσεις της ΕΕ στη ΣΔΙΤ Πελοποννήσου και τις οδηγίες 850/2018 και 851/2018, η υπερδιαστασιολόγηση και η μη τήρηση των αιρεσιμοτήτων, θα συναντήσει την αντίδραση των οργάνων της ΕΕ και υπάρχει ο φόβος να μην επιτραπεί η όποια χρηματοδότηση, ακόμα και αν πρόκειται για εθνικούς πόρους.

Μερικές παρατηρήσεις/συμπεράσματα για το πώς διαμορφώνεται το όλο θέμα: Αναφερόμαστε σε μια στοχευμένη χρηματοδότηση για την κατασκευή μιας πανάκριβης - 28 εκατομμυρίων ευρώ - υπερδιαστασιολογημένης ΜΕΑ, με τη σφραγίδα και την ευλογία των εταιρειών, που καραδοκούν να πάρουν το σύνολο της πίτας στη νέα «αγορά των σκουπιδιών». Μια ΜΕΑ ανταγωνιστική της ανακύκλωσης και της Διαλογής στην Πηγή, η οποία, για να είναι βιώσιμη, θα χρειάζεται συγκεκριμένη εγγυημένη ποσότητα ΑΣΑ. (76.750tn/έτος, τα οποία ούτε καν παράγουν οι δέκα δήμοι, και ενδεχομένως θα χρειαστεί να έρχονται/εισάγονται από άλλες περιοχές, αν δεν θέλουμε να πληρώνουμε από την τσέπη μας). Άρα διαμορφώνεται ένα σύστημα, που προμηνύει τη συνεχή αύξηση των δημοτικών τελών για να καλύπτει τις ανάγκες λειτουργίας της δαπανηρής ΜΕΑ, χωρίς καμιά πρόβλεψη εσόδων. Καταλαβαίνουμε όλοι ότι αναφερόμαστε σε μια αναποτελεσματική ΜΕΑ, η οποία θα οδηγεί το μεγαλύτερο ποσοστό των σύμμεικτων ξανά στο ΧΥΤΑ/ΧΥΤΥ με την μόνιμη απειλή του κορεσμού, μεθοδεύοντας έτσι τα πράγματα ώστε να οδηγηθούμε στην καύση, ως απαραίτητη στο τέλος λύση. Ακυρώνεται στην πράξη κάθε έννοια βιώσιμης αποκεντρωμένης εναλλακτικής διαχείρισης και αξιοποίησης των στερεών αποβλήτων, ως προϊόντα χρήσιμα στην παραγωγική διαδικασία. Καθυστερεί γενικά και συστηματικά να διευκρινίζεται πού θα βρεθούν τα χρήματα για την ανάπτυξη του συστήματος της Διαλογής στην Πηγή, με αποτέλεσμα, όσα αναφέρονται σ’ αυτή στον ΕΣΔΑ, να φαντάζουν ευχολόγια και άπιαστοι στόχοι.

Η άποψή μας είναι ότι όλα γίνονται προσχηματικά. Να τελειώνει γρήγορα η χαρτούρα, χωρίς να γίνεται καμιά επικαιροποίηση των στοιχείων, χωρίς να παίρνονται υπόψη οι Κοινοτικές Οδηγίες του 2018 και οι απαιτήσεις της Κυκλικής Οικονομίας, για να αρχίσουν το συντομότερο δυνατόν τα έργα, ο από μηχανής θεό των σκουπιδιών. Παραβλέπεται το γεγονός ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν δέχεται την υπερδιαστασιολόγηση των σύμμεικτων με ταυτόχρονη μάλιστα υποδιαστασιολόγηση των οργανικών. Τέλος ο πολίτης μπαίνει στη γωνία, ξεχνώντας ότι μόνον αυτός, με τη διαλογή στην Πηγή ως προτεραιότητα, μπορεί να αποτελέσει τη βιώσιμη λύση, γιατί μόνο ο πολίτης κάνει ανακύκλωση και όχι οι ΜΕΑ και τα μηχανήματα.

Λαμία, 4/12/2020

 ΟΙΚΟΛΟΓΙΑ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ ΣΤΕΡΕΑΣ