“Καμπάνα” ΣτΕ για την κρατική αδράνεια στο έγκλημα του Ασωπού

 http://www.presspublica.gr/

 Της ΒΑΝΑΣ ΦΩΤΟΠΟΥΛΟΥ

Και νέα “καμπάνα” από το Συμβούλιο της Επικρατείας για το «διαρκές» περιβαλλοντικό έγκλημα στον Ασωπό. Το ανώτατο δικαστήριο καταδικάζει με απόφασή του την άρνηση των αρμοδίων υπηρεσιών να λάβουν μέτρα για την τεράστια περιβαλλοντική καταστροφή που συντελείται στην περιοχή.

Από το 2010 ο Δήμος Οινοφύτων ζητεί από το υπουργείο Περιβάλλοντος να αναλάβει δράση για την πρόληψη και αποκατάσταση της περιβαλλοντικής ζημιάς που έχει γίνει με τη μόλυνση του νερού και του εδάφους στον Ασωπό,  αλλά μάταια.

Η ίδια η Ειδική Υπηρεσία Επιθεωρητών Περιβάλλοντος (ΕΥΕΠ) αναγνωρίζει με έγγραφό της προς το δικαστήριο «την ύπαρξη αδιαμφισβήτητα άμεσης και διαρκούς απειλής και την εκδήλωση περιβαλλοντικής ζημίας στα ύδατα και στο έδαφος της περιοχής», αλλά το υπουργείο Περιβάλλοντος όχι μόνον δεν παίρνει μέτρα για τη διάσωση του ποταμού και των γύρω περιοχών αλλά ούτε καν απαντά στο αίτημα του Δήμου Οινοφύτων, παρά το γεγονός ότι έχουν περάσει πέντε χρόνια από την υποβολή του. Και κανένας βεβαίως δεν αναλαμβάνει την περιβαλλοντική ευθύνη, βάσει της αρχής «ο ρυπαίνων πληρώνει». Και ας έχει διαπιστωθεί σωρεία πΑραβιάσεων της κοινοτικής και εθνικής νομοθεσίας για την προστασία του περιβάλλοντος.

Οχυρωμένη πίσω από το επιχείρημα ότι είναι πολύ δύσκολο να εντοπιστούν οι υπεύθυνοι της ρύπανσης ώστε να τους καταλογιστούν πρόστιμα, η ΕΥΕΠ νίπτει τας χείρας της. Όμως, το Ε’ τμήμα του ΣτΕ, στο οποίο  προσέφυγε ο Δήμος Οινοφύτων, στηλιτεύει τη στάση της, τονίζοντας ότι το υπουργείο Περιβάλλοντος όφειλε να είχε αναλάβει οργανωμένη δράση για την απορρύπανση του Ασωπού. Δικαιώνει τον Δήμο και στέλνει εκ νέου τον φάκελο στο υπουργείο για να πάρει επιτέλους μέτρα, όπως επιτάσσει η κοινοτική οδηγία 2004/35/ΕΚ.

Είναι ενδεικτικό για την άναρχη κατάσταση που επικρατεί στην περιοχή  ότι στη λεκάνη απορροής του Ασωπού δραστη­ριοποιείται εξαιρετικά μεγάλος αριθμός βιομηχανι­κών, βιοτεχνικών, αγρο­τοκτηνοτροφικών και άλλων επιχειρήσεων που αγγίζει συνολικά τις 1000, χωρίς να υπάρχει ένας αποτελεσματικός μηχανισμός ελέγχου.

Η δημοτική αρχή προκειμένου να ενεργοποιήσει την Πολιτεία από τη χρόνια αδράνεια ώστε να κάνει αυτό που προβλέπουν οι νόμοι, συνόδευε το αίτημά της (κατατέθηκε στις 10 Ιανουαρίου 2010) με  επιστημονικές μελέτες που καταδεικνύουν τις περιβαλλοντικά καταστροφικές πρακτικές των βιομηχανιών. Στον φάκελο που έστειλε στο υπουργείο Περιβάλλοντος περιλαμβάνονταν οι μελέτες:

α) «Η παρουσία των βαρέων τοξικών μετάλλων As, Hg, Pb, Cd, Cr3+ – Cr6+ στα επιφανειακά, υπόγεια και πόσιμα νερά της Ελλάδας», Αθήνα, Ιούλιος 2009, του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών.

 β) «Παρουσία μετάλλων και μεταλλοειδών As, Hg, Pb, Cd, Cr3+ – Cr6+ στα τρόφιμα της Ελλάδας», Αθήνα, Σεπτέμβριος 2009, του Τμήματος Χημείας Πανεπιστημίου Αθηνών.

 γ) «Αναγνωριστική υδρογεωλογική – υδρο­χημική έρευνα ποιοτικής επιβάρυνσης των υπόγειων νερών της ευρύτερης περιο­χής της λεκάνης του Ασωπού Ν. Βοιωτίας», Αθήνα, Φεβρουάριος 2008, του ΙΓΜΕ.

 δ) «Το πρόβλημα του Ασωπού ποταμού-προτάσεις αντιμετώπι­σής του», Αθήνα, Ιούλιος 2009, του ΤΕΕ.  

ε) «Τεχνική έκθεση για την επικινδυνότητα παρουσίας Cr (VI) στο πόσιμο νερό Δήμου Οινοφύτων», της Ένωσης Ελλήνων Χημικών.

 

Στην απόφασή του (υπ αριθμ.976/2015) το Ε τμήμα του ΣτΕ με εισηγήτρια την σύμβουλο Επικρατείας Αικατερίνη Σακελλαροπούλου τονίζει μεταξύ άλλων ότι:

– Η ΕΥΕΠ, ενώπιον της οποίας υποβλήθηκε τεκμηριωμένη ως προς την ύπαρξη ζημίας αίτηση, κατά το άρθρο 13 του π.δ. 148/2009, όφειλε να απαντήσει αιτιολογημένα και, σε περίπτωση απορρίψεως του αιτήματος, να αναφέρει τους λόγους της μη αποδοχής της αιτήσεως, ιδίως ως προς το είδος της ρύπανσης ώστε να είναι εφικτός ο δικαστικός έλεγχος. Συνε­πώς, κατά τούτο συντρέχει παράλειψη οφειλόμενης νόμιμης ενέργειας.

– Η ΕΥΕΠ, η οποία αποδέχεται την ύπαρξη αδιαμφισβήτητα άμεσης και διαρκούς απειλής και την εκδήλωση περιβαλλοντικής ζημίας στα ύδατα και στο έδαφος της περιοχής με βάση ευρήματα των ελέγχων – επιθεωρήσεων της ίδιας υπηρεσίας, εργαστηρια­κές αναλύσεις και μελέτες επιστημονικών φορέων, όφειλε να δεχθεί το αί­τημα για ανάληψη δράσης πρόληψης και αποκατάστασης εκ μέρους της Διοίκησης, χωρίς να απαιτείται η δράση αυτή να συνδέεται με καταλογισμό των υπεύθυνων φορέων εκμετάλλευσης.

– Οι περιγραφόμενες στις έγγραφες απόψεις της ενέργειες της Διοίκησης δεν συνιστούν οργανωμένη δράση πρόληψης και αποκατάστασης, κατά την έννοια του π.δ/τος 148/2009, ούτε συνιστούν συνολική αντιμετώπιση της επίμαχης περιβαλλοντικής ζημίας, αφού μάλιστα περιορίζονται κυρίως στα ύδατα της περιοχής.

– Πρέπει η κρινόμενη αίτηση να γίνει δεκτή, και να ακυρωθεί η άρνηση της Διοικήσεως να απαντήσει αιτιολογημένα στο υποβληθέν από τον αιτούντα Δήμο αίτημα και να αναλάβει δράση κατά τα προβλεπόμενα στα άρθρα 8 και επόμενα του ίδιου π.δ/τος. Περαιτέρω, η υπόθεση πρέπει να αναπεμφθεί στη Διοίκηση προκειμένου να λάβει τα πρόσφορα μέτρα πρόληψης και αποκατάστασης κατά την έννοια των άρ­θρων 5 και 6 της οδηγίας 2004/35/ΕΚ (άρθρα 8 και 9 του π.δ/τος 148/ 2009).