Επερώτηση της «Οικολογίας –Αλληλεγγύης» με αφορμή
την καταδίκη της Ελλάδας στο Ευρ. Δικαστήριο

Υπάρχει ανάγκη άμεσης αντιμετώπισης της ρύπανσης από τα νιτρικά στην πεδιάδα της Θεσσαλονίκης, του Λαγκαδά και των Σερρών, γιατί υποβαθμίζεται η υγεία των πολιτών και το περιβάλλον, σύμφωνα με τον Περιφερειακό Σύμβουλο Μιχάλη Τρεμόπουλο, γιατί τα νιτρικά μέσα στον ανθρώπινο οργανισμό μετατρέπονται σε καρκινογόνες νιτροζαμίνες.
Οι ευθύνες κυβέρνησης και αυτοδιοίκησης για την υγεία ανθρώπων και φύσης είναι τεράστιες. Και η πρόσφατη καταδίκη της Ελλάδας από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο έγινε λόγω της αποτυχίας να προστατευτούν τα νερά από τη νιτρορύπανση γεωργικής προέλευσης και επειδή δεν ανταποκρίθηκε στις υποχρεώσεις της που απορρέουν από τη σχετική ευρωπαϊκή Οδηγία.


Υπάρχουν, λοιπόν, ερωτήματα για το αν υφίσταται σχετικό πρόγραμμα αντιμετώπισης από την Περιφέρεια, για το στάδιο που βρίσκεται σήμερα η αναθεώρηση των ζωνών οι οποίες έπρεπε να είχαν χαρακτηριστεί ως «ευπρόσβλητες» στην περιοχή της Κ. Μακεδονίας, και για τις ευθύνες της διοίκησης της πρώην Νομαρχίας Θεσσαλονίκης και των Σερρών.
Ο Μ. Τρεμόπουλος δήλωσε σχετικά: «Πέρασαν σχεδόν 25 χρόνια και δεν έγινε καμιά σημαντική παρέμβαση για το συγκεκριμένο ζήτημα στη χώρα μας. Ιδιαίτερα για την περιοχή της Κ. Μακεδονίας, το θέμα αφορά άμεσα την πεδιάδα της λίμνης Κορώνειας, καθώς η αντιμετώπιση της νιτρορύπανσης ήταν ένα από τα προαπαιτούμενα για την ενίσχυση του προγράμματος αποκατάστασης από το Ταμείο Συνοχής. Η μη εφαρμογή του συνέβαλε και στην ακύρωση της χρηματοδότησης και στην καταδίκη της χώρας για τη μη προστασία της λίμνης. Οι ευθύνες γι’ αυτό ακόμη διερευνούνται δικαστικά. Ωστόσο, για να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα πρέπει να αναληφθούν άμεσα πρωτοβουλίες».
Πιο αναλυτικά:
Το θέμα έφερε στο Περιφερειακό Συμβούλιο Κ. Μακεδονίας ο σύμβουλος της «Οικολογίας Αλληλεγγύης» Μ. Τρεμόπουλος, λέγοντας ότι το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο καταδίκασε στις 23 Απριλίου 2015 την Ελλάδα για αποτυχία προστασίας των νερών από τη νιτρορύπανση γεωργικής προέλευσης, καθώς δεν ανταποκρίθηκε στις υποχρεώσεις της που απορρέουν από τη σχετική ευρωπαϊκή Οδηγία (91/676/ΕΟΚ) για τη νιτρορύπανση. Σχεδόν πέρασαν 25 χρόνια και η χώρα δεν χαρακτήρισε ως ευπρόσβλητες ζώνες ορισμένες περιοχές στις οποίες παρατηρείται παρουσία μαζών υπόγειων ή επιφανειακών υδάτων που προσβάλλονται από συγκεντρώσεις νιτρικών ιόντων μεγαλύτερες από 50 mg/l ή πλήττονται από το φαινόμενο του ευτροφισμού και δεν εκπόνησε προγράμματα δράσης σχετικά με τις ζώνες αυτές εντός του καθορισμένου χρονικού ορίου.
Η καταδικαστική απόφαση αφορά και περιοχές της Περιφέρειας Κ. Μακεδονίας, στις οποίες οι συγκεντρώσεις νιτρικών ιόντων βρίσκονται σε επίπεδα άνω του ορίου των 50 μικρογραμμαρίων ανά λίτρο. Και με δεδομένο ότι τα νιτρικά μέσα στον ανθρώπινο οργανισμό μετατρέπονται σε καρκινογόνες νιτροζαμίνες, οι ευθύνες κυβέρνησης και αυτοδιοίκησης για την υγεία ανθρώπων και φύσης είναι τεράστιες.
Είναι γνωστό ότι η γενική πολιτική και νομοθετική αντιμετώπιση του προβλήματος ανήκει στην αρμοδιότητα της κυβέρνησης. Ωστόσο, και η Περιφέρεια Κ. Μακεδονίας έχει επίσης ευθύνη και δυνατότητες. Σε αυτό το πλαίσιο, έθεσε τα παρακάτω ερωτήματα:
  1. Η Ελλάδα δεν αμφισβητεί ότι ορισμένες ζώνες περιοχών που προσδιόρισε η Επιτροπή έπρεπε να είχαν χαρακτηριστεί ως «ευπρόσβλητες», αλλά υποστηρίζει ότι η αναθεώρηση των ζωνών είναι σε εξέλιξη. Σε ποιο στάδιο βρίσκεται ακριβώς σήμερα η αναθεώρηση των ζωνών στην περιοχή της Κ. Μακεδονίας; Ποια στοιχεία υπάρχουν στις υπηρεσίες της ΠΚΜ σε ότι αφορά το μέγεθος του προβλήματος στην περιφέρειά μας και ποιες ενέργειες έχουν γίνει;
  2. Έχει αξιολογηθεί η εφαρμογή των Προγραμμάτων Δράσης της Οδηγίας 91/676, ώστε να εντοπιστούν τυχόν προβλήματα που οδήγησαν σε αποτυχίες και να υπάρξουν βελτιώσεις;
  3. Διαπιστώθηκαν ευθύνες για τον πρώην Νομάρχη Θεσσαλονίκης, Π. Ψωμιάδη, η διοίκηση του οποίου δεν εφάρμοσε, όπως είχε δεσμευτεί, το πρόγραμμα «Γεωργοπεριβαλλοντικές ενισχύσεις», ύψους 10 εκ. ευρώ, του Ευρωπαϊκού Γεωργικού Ταμείου Αγροτικής Ανάπτυξης, την περίοδο 2006-2010, στην πεδιάδα της λίμνης Κορώνειας, όπως προέβλεπε η ΚΥΑ 16175/824/2006 (Β’ 530);
  4. Ποιος ο προγραμματισμός της Περιφέρειας Κ. Μακεδονίας ώστε να ληφθούν αποτελεσματικά μέτρα, τόσο  άμεσα όσο και μακροχρόνια, συνοδευόμενα από τακτικό έλεγχο εφαρμογής για την αντιμετώπιση του προβλήματος αυτού, που απειλεί την ποιότητα των εδαφών των περιοχών που πλήττονται από το φαινόμενο, αλλά και την υγεία των πολιτών;